چند نكته‌ي كلي براي كارآمدي بهتر مطالعه‌ي مطالب درسي

1- در فواصل زماني كوتاه اما پيوسته درس بخوانيد:
آمار نشان داده كه ذهن انسان در زمان هاي كوتاه و مكرر بسيار متمركزتر از زمان هاي طولاني عمل مي كند. بنابراين حتي اگر فقط ده دقيقه براي درس خواندن فرصت داريد، آن را به فواصل زماني كوتاهتر تقسيم كنيد. همچنين بهتر است پس از هر ده دقيقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهيد.
از آنجا كه مغز انسان به منظور "ساخت پروتئين" و تجديد نيرو به زمان نيازمند است، اين روش كارايي بسياري دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته ها را مي دهد، در مقابل درس خواندن براي مدت زمان طولاني نه تنها كسالت آور است، بلكه باعث خستگي، ايجاد استرس و گيج شدن مي شود، در نتيجه قدرت يادگيري را كاهش مي دهد.

2- با خيالي آسوده استراحت كنيد:
اگر زمان شما اجازه مي دهد به منظور تجديد قوا، يك روز كامل را به استراحت بگذرانيد. (مثلا" هر يك ماه يكبار ، مخصوصا" بعد از دادن يك آزمون آزمايشي ، يك استراحت يك روزه يا نصفه روزه ، به خود بدهيد.)با اين كار ممكن است احساس عذاب وجدان كنيد و مرتبا با خود بگوئيد : "بايد امروز را هم درس مي خواندم" و زمان گرانبهايي را كه به استراحت تخصيص داده ايد، با استرس سپري كنيد. اما همانطور كه در بالا اشاره شد، فراموش نكنيد كه در حالت استرس مغز اطلاعات جديد را جذب نمي كند. يك روز را به فراغت بگذرانيد و احساس بدي از درس نخواندن خود نداشته باشيد. فقط سعي كنيد در اين يك روز بيشتر به فعاليتهاي مورد علاقه و خواب بپردازيد . كمتر فعاليت ذهني سنگين ، مثل شركت در بحثهاي سياسي يا ديدن چند فيلم سينمايي فلسفي و ... بپردازيد . بيشتر به فعاليتهاي سبك بدني و ورزشي و نشاط آور بپردازيد.

3- وضعيت جسمي خود را در نظر بگيريد:
در زمان‌هايي كه خسته، عصباني، حواس پرت و شتاب زده هستيد درس نخوانيد. زماني كه مغز انسان در حالت آرامش است، مانند يك اسفنج اطلاعات را جذب مي‌كند، برعكس زماني كه استرس داريد، تلاش شما براي يادگيري بي فايده است، زيرا در چنين حالتي مغز اطلاعات را دفع مي‌كند. هيچگاه در زماني كه فكر شما به چيزهاي ديگري مشغول است، خود را مجبور به درس خواندن و يادگيري نكنيد، اين كار چيزي جز اتلاف وقت نيست. به همين دليل هميشه توصيه مي كنيم كه به حواشي كنكور و نتيجه ي كنكور و حرف مردم و دركل ،موارد استرس زا فكر نكنيد.
شعار هميشگي من(( شما فقط درس بخوانيد و حداكثر تلاشتان را انجام دهيد و در نهايت نتيجه را به خدا واگذار كنيد.))

4- درس ها را در همان روز مرور كنيد :
زماني كه چيز جديدي ياد مي گيريد، سعي كنيد در همان روز نكات مهمش را دوره كنيد. با گذشت چند روز، براي يادآوري آن مطالب به تلاش بيشتري نياز خواهيد داشت. به هر حال يك مرور سريع در انتهاي روز، باعث ماندگاري بيشتر در مغز و يادآوري آسانتر مطالب خواهد بود. مخصوصا" در مورد دروس اختصاصي و مطالب سنگين ، مرور و حل كردن چند تمرين ، چند ساعت بعد از تدريس ، بسيار مفيد خواهد بود.

5- مرحله به مرحله پيش برويد:
ممكن است باور نداشته باشيد كه هميشه از كل به جزء و از بزرگ به كوچك رسيدن ، روش كارايي در امر يادگيري در سنين مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعي كنيد يك درك كلي از مطلب داشته باشيد سپس وارد جزئيات شويد، با اين روش امكان موفقيت شما بيشتر مي شود.

6-محيطي مناسب براي درس خواندن فراهم كنيد :
براي مطالعه ي مفيد داشتن جايي مخصوص اين كار ضروريست. بهترين مكان براي مطالعه ميز شخصي و اتاقي جدا از جريان هاي غير درسي است.
بهتر است ميز مطالعه در كنج اتاق قرار داشته باشد به طوري كه شما رو به ديوار قرار بگيريد. قرار گرفتن در محيطي بسته مي تواند تا حد زيادي در حفظ تمركز موثر باشد. از اطراف ميز كار خود پوستر.مجله. كتاب غير درسي. ضبط. تلفن وهر چيزي كه حواستان را پرت مي كند برداريد.
تمام وسايل مورد نياز براي مطالعه را روي ميز قرار دهيد تا هنگام مطالعه دائما مجبور نباشيد از جاي خود بلند شويد.
نور اتاق مطالعه بايد كافي و تلفيقي از نور سفيد و زرد باشد. مثلا يك لامپ معمولي براي چراغ مطالعه و يك لامپ مهتابي براي اتاق. يا يك لامپ كم مصرف براي چراغ مطالعه و يك لامپ معمولي براي اتاق.
چراغ مطالعه بايد حداقل 30 سانتي متر با كاغذ فاصله داشته و اگر راست دست هستيد در سمت چپ ميز و اگر چپ دست هستيد در سمت راست ميز قرار گيرد.
مطالعه مقدس استپس هميشه درست پشت ميز بنشينيد يعني تمام مفاصل بدنتان زاويه ي 90 درجه داشته باشند. هرگز هنگام درس خواندن لم ندهيد. دستتان را زير سرتان نگذاريد. روي ميز نخوابيد و ... وهميشه صاف بنشينيد و هر وقت خسته شديد از جاي خود بلند شويد. كمي داخل اتاق قدم بزنيد و چند حركت كششي انجام دهيد سپس دوباره مشغول مطالعه شويد.
حتي اگر ميز مطالعه ي شخصي هم نداريد روي صندلي نشسته ودرس بخوانيد چون روي زمين زودتر خسته مي شويد.و
هرگز.هرگز.هرگز دراز كشيده و در رختخواب درس نخوانيد.
تمام موارد بالا شرايط ايده آل براي مطالعه اند و لازم نيست همه ي اين شرايط محيا باشند تا شما درس بخوانيد. يادتان باشد كساني در شرايطي كاملا متضاد با اينها به بهترين موفقيت ها رسيده اند.
خودِ درس خواندن اصل است پس هيچگاه اصل موضوع را فراموش نكنيد.

7- ميزان خستگي مغزتان را در نظر داشته باشيد :
كاملا طبيعي است كه گاهي مغز انسان در اثر خستگي، مطالب را فراموش مي كند، اين امر هرگز بدان معنا نيست كه شما آدم كودني هستيد، به جاي عصباني شدن، سعي كنيد چنين حالتي را پيش بيني كنيد و با آن كنار بياييد.
تصور كنيد كه مغز شما لايه هاي اطلاعات را به ترتيب روي هم مي چيند، با قرار گرفتن اطلاعات جديد در سطوح بالا، اطلاعات لايه هاي پايين تر كهنه شده و به آساني قابل دسترس نخواهند بود، بنابراين به فراخواني شما ديرتر جواب مي دهند، مرور كردن تنها روش جلوگيري از چنين پيشامدي است. تست زدن بعد از خواندن مطلب هم يك نوع مرور محسوب مي شود، تا آزمون!

8- با برنامه ريزي مناسب، درس خواندن را به عادت تبديل كنيد:
عموما" اگر ساعات مشخصي از روز را براي درس خواندن برنامه ريزي كنيد، خيلي زود به آن عادت خواهيد كرد. بدون تخصيص ساعات مشخصي از روز، ممكن است هيچگاه وقت درس خواندن پيش نيايد. يك روش مناسب براي اين كار يادداشت كردن زمان در دفتر روزانه است، درست مثل اينكه از پزشك وقت گرفته ايد. براي اين كار مي توانيد از جدول برنامه ريزي اسكينر ،استفاده كنيد.

9-هدف داشته باشيد :
يكي از دلايل اصلي كه باعث مي شود افراد به اهداف خود نرسند اين است كه معمولا آنها را دست نيافتني مي پندارند. در صورتي كه با برنامه ريزي و مديريت صحييح مي توان به كليه اهداف خود دست يافت.
كافي است سعي كنيد فرق بين اهداف كوتاه مدت و بلند مدت خود را دريابيد، اهداف بلند مدت را مانند يك رويا در ذهن بپرورانيد و نگه داريد، در عين حال فعاليت هاي روزانه زندگي را به اهداف كوتاه مدت اختصاص دهيد. مثلا" پولدار شدن ، مهندس شدن ، پزشك شدن و .... اهداف بلند مدت و مبهمي هستند. هر كدام از اينها مسيرهايي را مي طلبند كه شما بايد اين مسيرها را با تلاش و دستيابي به اهداف كوتاه مدت ، سپري كنيد . مثل فارغ التحصيلي از دانشگاه با معدل خوب و اندوختن مهارت و تجربه در حين تحصيل ، قبل از آن ، گذشتن از سد كنكورو.... تا برسد به كوتاه مدت ترين هدف ، مثل اينكه فردا از 8 تا 10 بايد زيست بخوانم و....

10- نااميدي دشمن يادگيري است:
افرادي كه دائما خود را به دليل كندي در يادگيري سرزنش مي كنند، حتي اگر پيشرفتي مناسب و قوه يادگيري بالايي داشته باشند، همواره در استرس به سر مي برند. در مقابل افرادي كه به خود و سرعت يادگيري شان اطمينان دارند، حتي اگر از هوش و استعداد كمتري نسبت به گروه قبل برخوردار باشند، نتيجه كارشان بهتر است، زيرا اين افراد انرژي خود را صرف نگراني و حساسيت هاي بي مورد نكرده ، آهسته و پيوسته پيش مي روند.

روش تست زدن درس هاي عمومي

پس از آنكه اطمينان نسبي حاصل كرديد كه درس را ياد گرفته ايد. پس از گذشت حداقل 48 ساعت و حداكثر 130 ساعت به سراغ تست ها برويد.

حتما تست ها را با نمونه سوالات كنكور هاي سراسري سال هاي گذشته شروع كنيد و بعد به سراغ نمونه سوالات آزاد و در نهايت به سراغ تست هاي تاليفي برويد.

حتما از همان ابتدا تست ها را در زمان معين بزنيد و براي هر تست عمومي به طور متوسط 30 ثانيه زمان در نظر بگيريد.

پس از اتمام درصد خام خود را به اين ترتيب محاسبه كنيد:

تعداد صحيح ضربدر سه منهاي تعداد غلط تقسيم بر كل سوالات ضربدر سه

اگر اين درصد زير 50 باشد بايد بدون تعارف بگويم شما هيچ چيز از درس نفهميده ايد و بايد از اول درس را بخوانيد.

درصد ايده آل بالاي 80 درصد است.

البته گاهي درصد پايين در اثر كمبود زمان به وجود مي آيد. اگر اوايل به اين موضوع برخورديد ، زياد مهم نيست ولي بعد از چند سري تست زدن نبايد وقت كم بياوريد