بازديد امروز :
اصول اساسي مطالعه
براي يك مطالعه‌ي مؤثر و مفيد چه اصولي بايد رعايت شود؟
چگونه مي‌توان بهره‌وري مطالعه را افزايش داد؟
نكاتي كه در اين قسمت مطرح مي‌شوند شايد خيلي ساده به نظر برسند، اما همين نكات ساده به ميزان غيرقابل تصوري در كيفيت مطالعه تأثير دارند.
اين اصول، تقريباً ارتباطي با موضوع يا عنوان درسي ندارند و به عبارت بهتر، اصولي هستند كه بايد هميشه و در هر درسي رعايت شوند. يك نكته‌ي ظريف در استفاده از اين اصول آن است كه دانش‌آموزان تصور مي‌كنند بايد زماني را صرف آنها نمايند، در صورتي كه از وقت خود مي‌توانند به شكل ديگري بهره ببرند. اين تصورغير منطقي باعث ميشود دانش‌آموزان به همان شيوه‌هاي نادرست خود ادامه دهند. بر خلاف تصور، رعايت اين اصول، حتي اگردرابتداي كار زماني را از وقت دانش‌آموزان بگيرد، در ادامه به شدت موجب صرفه‌جويي در زمان خواهد شد.
كل خواني
يك اشكال مهم دانش‌آموزان در مطالعه اين است كه آنها مطالب را جزء جزء خوانده و بعد اين اجزاء را به هم ارتباط مي‌دهند. «كل خواني» يك اصل بسيار مهم در مطالعه است و منظور ساده از آن اين است كه قبل از شروع مطالعه هر كتاب يا موضوع كلي، ابتدا بايد چهارچوب يا طرح كلي از آن در ذهن ايجاد كنيم. كلي خواني باعث ايجاد ارتباط بيشتر بين مطالب و هم چنين ايجاد نظم ذهني ميشود. بنا بر اين در مطالعه توصيه ميشود وقتي كتاب يا يك موضوع كلي را شروع مي‌كنيد، ابتدا برفهرست مطالب توجه و تمركز نماييد. ببينيد چه ارتباطي بين مطالب وجود دارد؟ در مورد كدام موضوعات سابقه‌ي ذهني داريد و كدام مطالب جديد هستند؟ بعد از آن در يك فرصت زماني مناسب و با حوصله و تأمل كتاب را از ابتدا تا انتها
ورق بزنيد و مجموعه‌ي مطالب آن را مرور نماييد. مطمئن باشيد همين كار ساده و وقت اندكي كه براي بررسي فهرست و مرور مطالب صرف مي‌كنيد، بازده مطالعه‌ي شما را چندين برابر افزايش خواهد داد.
كليد: با رعايت اصل كل خواني به ارتباط بين مطالب و ايجاد نظم ذهني خود كمك كنيد.
توجه به عناوين و سرفصل‌ها
هر مطلب كلي از كتاب و بخش‌هاي مختلف آن از يك سري سرفصل‌ها وعناوين فرعي تشكيل شده‌است. شايد باور نكنيد كه همين سر فصل‌ها وعناوين فرعي چقدر در يادگيري و درك بهتر مطلب مي‌توانند مؤثر باشند. براي شما پيش آمده، سر جلسه‌ي امتحان به سؤالي بر خورده‌ايد كه مي‌دانيد حتماً جواب آن را خوانده‌ايد، ولي هر چه به ذهن خود فشار مي‌آوريد، اين جواب را به خاطر نمي‌آوريد. دليل اين امرهمين است كه در حين مطالعه عناوين را مانند متن كتاب خوانده‌ايد.
توجه و تمركز بر سرفصل‌ها و عناوين فرعي نه تنها موجب تقويت هشياري ميشود، بلكه باعث مي‌گردد شما ارتباط بين مطالب را گم نكنيد و بدانيد كه بين قسمت‌هاي مختلف يك موضوع چه ارتباطي وجود دارد. بنا بر اين توصيه مي‌كنيم كه در آغاز هر فصل، هم به موضوع اصلي و هم به عناوين فرعي با دقت بيانديشيد و سعي كنيد در ذهن خود ارتباط بين مطالب را با دقت جا بياندازيد.
كليد: بر روي سرفصل‌ها و عناوين فرعي تأمل و تمركز كنيد.
ارتباط مطالب
از نظر روانشناسي، يادگيري وقتي معني‌دار است كه بين مطالب قبلي و جديد ارتباط ايجاد شود. سعي بر حفظ نمودن به جاي درك و فهم مطالب، باعث عدم شكل‌گيري اين ارتباط ميشود.يك دليل اصلي ضعف دانش‌آموزان در دروس رياضي همين نكته است. اصولاً در اكثر دروس يك ارتباط پله‌اي بين مطالب وجود دارد و هر چه اين ارتباط قوي‌تر باشد، پيشرفت درسي نيز از سرعت بيشتري برخوردار خواهد بود. بنا بر اين وقتي شما مطلبي را خوب متوجه نمي‌شويد و با اين ضعف پيش مي‌رويد، اين ضعف فقط درهمان نقطه باقي نمي‌ماند و ارتباط بين ساير مطالب را هم متزلزل مي‌كند.
كليد: با درك و فهم بهتر موضوعات، به ارتباط مطالب و در نتيجه افزايش سطح يادگيري كمك كنيد.
شيوه‌ي يادگيري
دو شيوه‌ي يادگيري وجود دارد: متراكم و فاصله‌دار، در شيوه‌ي متراكم، فرد وقتي شروع به مطالعه مي‌كند تا زماني كه فرصت دارد، پيش مي‌رود واستراحتي براي خود در نظر نمي‌گيرد. اما در شيوه‌ي فاصله‌دار، فرد زمان‌هايي را براي مطالعه و زمان‌هايي نيز براي استراحت در نظر مي‌گيرد. مثلاً اگر 4 ساعت وقت دارد، بعد از هر مطالعه‌ي 60 تا 70 دقيقه‌اي يك فرصت استراحت 10 دقيقه‌اي به خود مي‌دهد.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه يادگيري فاصله‌دار نتايجي به مراتب بهتر از يادگيري متراكم دارد. عده‌اي با اين تصور كه هيچ زماني را از دست ندهند، فرصت استراحت را هم مغتنم شمرده و به كار خود ادامه مي‌دهند. اما مطمئن باشيد كه اين فرصت نه تنها زمان از دست رفته نيست، بلكه تا حد غير قابل تصوري، بهره‌وري مطالعه را افزايش مي‌دهد.
كليد: ساعات و فرصت‌هاي مطالعه را به زمان‌هايي براي مطالعه و زمان‌هايي براي استراحت تقسيم كنيد.
نتيجه‌گيري:
- با رعايت اصل كل خواني به ارتباط بين مطالب و ايجاد نظم ذهني خود كمك كنيد.
- بر روي سرفصل‌ها و عناوين فرعي تأمل و تمركز كنيد.
- با درك و فهم بهتر موضوعات، به ارتباط مطالب و در نتيجه افزايش سطح يادگيري كمك كنيد.
- ساعات و فرصت‌هاي مطالعه را به زمان‌هايي براي مطالعه و زمان‌هايي براي استراحت تقسيم كنيد.
