درس خواندن در محيطي شاد

معصومه رحماني

در تعليم و تربيت جديد فضاي فيزيكي مدرسه نه تنها يك محيط خشك و بي روح فاقد تاثير در فرآيند يادگيري محسوب نمي‌شود بلكه به عنوان عاملي زنده و پويا در كيفيت فعاليت هاي آموزشي و تربيتي هنرجويان ايفاي نقش مي‌كند.

يكي از عوامل موثر تربيتي و آموزشي در نظام آموزش و پرورش نوين چگونگي شاداب سازي محيط مدرسه از نظر محتوا است.

معلم، كتاب هنرجو روش‌هاي تدريس و... مديريت آموزشي و خانواده از جمله عواملي هستند كه معمولا در فرآيند يادگيري موثرند و مورد بررسي و كندوكاو قرار مي گيرند در حالي كه در تعليم و تربيت جديد فضاي فيزيكي مدرسه نه تنها يك محيط خشك و بي روح فاقد تاثير در فرآيند يادگيري محسوب نمي‌شود بلكه به عنوان عاملي زنده و پويا در كيفيت فعاليت هاي آموزشي و تربيتي هنرجويان ايفاي نقش مي‌كند.

در كنار ساير عوامل آموزشي و تربيتي، بانشاط بودن روند آموزشي و كادر آموزشي اثرات قابل توجهي بر فراگيران و هنرجويان باقي مي گذارد، واحد آموزشي بزرگ، زيبا و سرسبز حقيقتا يادگيري را آسان مي كند و نشاط و شادابي را براي هنرجويان به ارمغان مي‌آورد.

به يقين بسياري از تنش هاي موجود و درگيري هاي فردي و بدخلقي بين هنرجويان بيشتر به فضاي كوچك محيط و راهروهاي باريك و كلا س هاي تنگ و محدود در ارتباط است.

اميد است با استعانت از الطاف الهي، زمينه بهره مندي بيشتر از تاثير فرهنگي فضاي آموزشي فراهم آيد و مدارس كشور متناسب با اهداف تمدن اسلا مي قابليت تربيت انسان هاي آگاه، مومن، متفكر، خلا ق و صالح را در پرتو تعاليم انسان ساز مكتب توحيد كسب كنند و فرزندان اين مرز و بوم با بردوش گرفتن پرچم پرافتخار جمهوري اسلا مي، رسالت ملي و جهاني خويش را ايفا نمايند.

يكي از ويژگي هايي كه خداوند متعال در خلقت انسان به وديعه نهاده است ويژگي زيبايي جويي است. انسان فطرتا زيبايي خواه است و از زيبايي ها لذت مي‌برد.

در بين اقشار مختلف جامعه، كودكان و نوجوانان بيش از سايرين از زيبايي هاي ظاهري لذت برده و از لطافت آن بهره مند مي شوند. روح لطيف و فطرت پاك جوانان و نوجوانان بيش از ديگران پذيراي زيبائي ها و ارزش‌ها است.

نقاش و رنگ آميزي براي هنر جويان و دانش آموزان جذاب و شادي آور است و آنان افكار و عواطف خويش را از طريق نقاشي متجلي مي‌سازند.

دانش آموزان وقتي وارد مدرسه مي شوند در مدرسه نيز به دنبال زيبايي مي گردند و جذب زيبائي ها مي‌شوند.

لذا در آموزش و پرورش نوين، بادرك ضرورت توجه به اين نياز عاطفي و رواني هنرجويان برگسترش زيبايي و استفاده ازهنر و فعاليت هاي هنري تاكيد مي‌شود.

هنر و خلا قيت در كارگاه اين قابليت را دارند كه به عنوان ابزار و روش تربيتي و آموزشي مورد بهره برداري قرارگيرند و ناقل پيام هاي آموزشي و تربيتي به جوانان و نوجوانان باشند.

بسياري از پيام هاي مهم مديريتي را مي توان با استفاده از برنامه هاي هنري دركارگاه هاي مختلف به صورت مستقيم يا غير مستقيم به هنر جويان عرضه كرد.

انواع برنامه هاي هنري نظير نقاشي، سرود، قصه، داستان، تئاتر و نمايش، هنرهاي دستي شامل مجسمه سازي سراميك، سفالگري و... درسنين مختلف براي دانش آموزان و هنر جويان بسيار جذاب هستند وهر يك از آنها مي تواند در زمينه شاداب سازي مدرسه و تعليم و تربيت وتكوين شخصيت نسل جوان موثر واقع شوند.

يك فواره درحوضچه مدرسه، درختان سرسبز، تميزي محيط، رنگ ديوار ها، تهويه لا زم در كارگاه ها و... مي تواند زيبايي و شادابي لا زم را براي مدرسه به ارمغان بياورد.

ايجاد محيطي جذاب به طوري كه بتواند به شكل غير رسمي حس يادگيري، تحقيق، خواندن و گوش دادن را بر انگيزد.

تشكيل جلسات شعر خواني، برگزاري نمايشگاه كتاب و عكس ، اجراي نمايش و اجراي موسيقي زنده در مدرسه و تشكيل سمينارها و همايش و ساير فعاليت هاي علمي و عملي، هنري و فرهنگي مي تواند در شاداب سازي مدرسه نقش مهمي را ايفا كند.

تماشاي فيلم، بازي شطرنج و برنامه هاي اردويي ديگر را مي توان نام برد، همه اين فعاليت ها براي اين است كه محيط مدرسه زيبا، دلچسب، راحت و شاد و بدون كسالت باشد تا براي دانش آموزان ايجاد انگيزه كند.

به طور كلي زيبايي و نشاط ايجاد آرامش و شادابي در مخاطب مي كند و آرامش روان و انبساط خاطر، زمينه فراگيري را مساعدتر مي سازد و زمينه را براي حضور فعال و با نشاط دانش آموزان در محيط تعليم و تربيت مساعد مي‌كند.

شاداب سازي در محيط هنرستان با توجه به خصوصيات فردي و ميزان علا قمندي هنرجويان مي تواند با ساير دانش آموزان مدارس مقداري متفاوت باشد.

از آن جايي كه هنرستان ها محل آموزش عملي مي باشد، فعاليت هاي يدي هنرجويان مي تواند نقش بسزايي در رشد و تعالي فرد ايفا كند، لذا فضاهاي موجود در كارگاه ها با وجود امكانات و تجهيزات مي تواند ارتباط مستقيم و تاثيرگذاري باشد.

اگر محوطه كارگاه ها را با رنگ هاي گرم از جمله نارنجي، كرم، شكلا تي و... و همچنين تجهيزات كارگاهي با رنگ سبز و ماشين آلا ت پرخطر مثل ماشين تراش ها، فلزكاري، ريخته گري و... كه هر لحظه امكان خطر وجود دارد استفاده شود، مي تواند زمينه خطر را به حداقل رساند و هم فضاي با نشاط ايجاد كرد.

نور در محيط كارگاه و آموزش مي تواند در ايجاد بالا بردن روحيه، مدت زمان كاري و نوبت كاري نقش مهمي ايجاد كند.

به يقين محيط هايي كه از نور كم يا مصنوعي استفاده مي كنند زمينه رخوت، سستي، دلسردي و بهانه گيري را براي هنرجويان ايجاد مي‌كند.

در كارگاه هايي كه از ريخته گري، مواد مذاب استفاده مي كنند مواد دي اكسيد كربن موجب اختلا ل در تنفس و بيماري هايي همچون سل مي شود، همينطور گرد و غبار در كارگاه هاي ساختمان، سراميك، سفالگري مي تواند ايجاد بيماري فوق را شامل شود.

پس تغييرات در هواي موجود در كارگاه ها مي تواند در بالا بردن كيفيت آموزشي نقش بسزايي داشته باشد. امروزه در عصر ارتباطات نيازهاي آموزشي براي فرد ياد گيرنده وجود مربي و تجهيزات و ماشين آلا ت نيست بلكه اطلا عات و آگاهي ها مي تواند در شادابي و ايجاد انگيزه و رغبت در بين يادگيرندگان نقش اساسي داشته باشد.

اگر مديريت بتواند رايانه اي تدارك ببيند و در كارگاه ها آخرين اطلا عات موجود در جهان كه ارتباط كاري با كارگاه را داشته باشد تهيه و توسط عالم درسي به هنرجويان منتقل كند نوعي ارضاي فردي و فكري ايجاد نموده است.

آموزش مجازي مي تواند روحيه پرسشگري و نياز را در هنرجويان ايجاد كند، لذا بهتر است دروس تئوري تخصصي و كارگاه ها را همسو با اينترنت برپا كرد.

متاسفانه، فاصله موجود بين آنچه كه در كتب درسي تدوين شده است با آنچه كه در محيط حرفه اي بازار كار داخلي و جهاني وجود دارد تفاوت فاحشي وجود دارد.