چگونه درس بخوانيم؟
يادگيري و مطالعه، رابطهاي تنگاتنگ و مستقيم با يكديگر دارند، تا جايي كه ميتوان اين دو را لازم و ملزوم يكديگر دانست.
براي اين كه ميزان يادگيري افزايش يابد، بايد قبل از هر چيز مطالعه اي فعال و پويا داشت. شيوهي صحيح مطالعه، چهار مزيت عمده را به دنبال دارد: زمان مطالعه را كاهش ميدهد. ميزان يادگيري را افزايش ميدهد. مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولانيتر ميكند. و به خاطر سپاري اطلاعات را آسانتر ميسازد. براي داشتن مطالعهاي فعال و پويا نوشتن نكات مهم در حين خواندن ضروري است تا براي مرور مطالب، دوباره كتاب را نخوانده و در زماني كوتاه از روي يادداشتهاي خود مطالب را مرور كرد . يادداشت برداري، بخشي مهم و حساس از مطالعه است كه بايد به آن توجهي خاص داشت. چون موفقيت شما را تا حدودي زياد تضمين خواهد كرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را كاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يك علت مهم فراموشي است.
شش روش مطالعه:
- خواندن بدون نوشتن: روش نادرست مطالعه است. مطالعه فرآيندي فعال و پويا است و براي نيل به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك صحيح مطالب استفاده كرد. بايد با چشمان خود مطالب را خواند، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطالب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در هنگام مورد نياز، خصوصا قبل از امتحان، بتوان از روي نوشتهها مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا به خاطر سپرد.
- خط كشيدن زير نكات مهم: اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر است ولي روش كاملي براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش بعضي از افراد به جاي آنكه تمركز و توجه روي يادگيري و درك مطالب داشته باشند، ذهنشان معطوف به خط كشيدن زير نكات مهم ميگردد. حداقل روش صحيح خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملاً درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آن كه در كتاب به دنبال نكات مهم بگردند تا زير آن را خط بكشند.
- حاشيه نويسي: اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي بازهم روشي كامل براي درك عميق مطالب و خواندن كتب درسي نيست ولي مي تواند براي يادگيري مطالبي كه از اهميتي چندان برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.
- خلاصه نويسي: در اين روش شما مطالب را ميخوانيد و آن چه را كه درك كردهايد به صورت خلاصه در دفتري يادداشت ميكنيد كه اين روش براي مطالعه مناسب است و از روشهاي قبلي بهتر ميباشد چرا كه در اين روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را يادداشت ميكنيد اما بازهم بهترين روش براي خواندن نيست.
- كليد برداري: كليد برداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نكات مهم است. در اين روش شما بعد از درك مطالب، به صورت كليدي نكات مهم را يادداشت ميكنيد و در واقع كلمهي كليدي كوتاهترين، راحتترين، بهترين و پرمعنيترين كلمه اي است كه با ديدن آن، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده ميشود.
- خلاقيت و طرح شبكهاي مغز: اين روش بهترين شيوه براي يادگيري خصوصاً فراگيري مطالب درسي است. در اين روش شما مطالب را ميخوانيد و بعد از درك حقيقي آنها نكات مهم را به زبان خودتان و به صورت كليدي يادداشت ميكنيد و سپس كلمات كليدي را روي طرح شبكهاي مغز مينويسيد (در واقع نوشتههاي خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهي ميكنيد و نكات اصلي و فرعي را مشخص ميكنيد) تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني كتاب، فقط به طرح شبكهاي مراجعه كرده و با ديدن كلمات كليدي نوشته شده بروي طرح شبكهاي مغز، آنها را خيلي سريع مرور كنيد. اين روش درصد موفقيت تحصيلي شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش ميدهد و درس خواندن را بسيار آسان ميكند و بازده مطالعه را افزايش ميدهد.