بازديد امروز :
چگونه توانايي مطالعه را در خود تقويت كنيم؟
رقيه برهاني ديزج
مطالعه يك فرآيند شرطي و اكتسابي جهت افزايش معلومات است. يعني مرحله به مرحله پيش مي‌رود و داراي بخش‌هاي مختلفي مانند: مهارت‌هاي قبل از مطالعه، ايجاد آمادگي، پيش مطالعه و ... است. براي اين كه ما در مطالعه شرطي بشويم بايد شرايطي را در نظر بگيريم، از جمله مكان مطالعه، زمان مطالعه و روش يا تكنيك مطالعه كه در اين مقاله به شرح هر يك به اختصار مي‌پردازيم.
مكان مطالعه:
بهتر است براي مطالعه ثمربخش جاي ثابتي را انتخاب كنيم مثلا پشت ميز بنشينيم و مطالعه كنيم. در مورد نور مكان مطالعه بهتر است از دو تركيب نوري هم طيف زرد و هم طيف سفيد استفاده كنيم تا چشم ها خسته نشوند. دماي اتاق مطالعه بايد در حدود ۲۵ درجه سانتيگراد باشد چون احساس گرماي زياد باعث حواس پرتي و خواب آلودگي مي شود. هر چقدر فضاي دورتان هنگام مطالعه محدودتر باشد ميزان حواس پرتي تان نيز كمتر خواهد بود. بهترين جا براي درس خواندن منزل است ولي اگر به هر دليل نمي توانيد در خانه مطالعه كنيد، از فرهنگسراها يا كتابخانه ها استفاده كنيد.
زمان مطالعه:
هيچ قانوني براي زمان مطالعه نداريم هر وقت كه راحت بوديد چه صبح زود و چه شب تا ديروقت مي توانيد مطالعه كنيد و درس بخوانيد. ولي سه زمان در يادگيري مهم است كه بهتر است در اين زمان ها مطالعه كنيد:
الف) اول صبح:
چون تازه از خواب بيدار شديد و ذهنتان آماده است كه مطالب را به راحتي در خود نگه مي دارد پس برنامه هاي روزانه خود را طوري تنظيم نماييد كه حتما اول صبح نيم ساعت يا يك ساعت درس بخوانيد.
ب) آخر شب:
به دليل اين كه بعد از درس مي خوابيد و منع بعدي نداريد پس مطالب فرصت پيدا مي كنند تا از نيمكره راست كه جايگاه حافظه كوتاه مدت است، وارد نيمكره چپ كه جايگاه حافظه بلندمدت است، شوند براي همين يادگيري افزايش پيدا مي كند.
ج) دو ساعت قبل از غروب آفتاب:
به دليل اين كه كاهش اشعه كيهاني و نوع رابطه خورشيد با زمين اختلا ل حواس در اين زمان كم مي شود، پس سعي كنيد از اين زمان استفاده كنيد. البته اين سه زمان براي درس خواندن مناسب هستند ولي نبايد زمان هاي ديگر را از دست بدهيد.
روش مطالعه:
رعايت مراحل زير شاگرد را به صورت فعال در جريان يادگيري درگير مي سازد و زمينه هايي را براي تمرين اطلا عات تازه اي كه شاگرد فراگرفته است فراهم مي آورند.
۱) مرحله اول - مرور كردن:
براي يافتن اطلا عات جديد اولين گام مرور كلي است اين كار به شما كمك مي كند كه اطلا عات هر فصل را با تجارب قبلي خود پيوند زنيد و دانش مربوط را در ذهن خويش فعال سازيد.
۲) مرحله دوم - سوال كردن:
سوال به شما كمك مي كند كه به صورت فعال با مواد خواندني درگير شويد و همين طور در پيش بيني كردن سوالات امتحاني نيز به شما كمك مي كند.
۳) مرحله سوم- خواندن:
مطالب را بخوانيد و در ضمن مطالعه سعي كنيد سوالاتي كه در مرحله دوم طراحي كرده ايد پاسخ دهيد و آنچه را مي خوانيد، با دانسته هاي قبلي خود ربط دهيد.
۴) مرحله چهارم - از برخواني:
به محض آنكه مطالعه يك قسمت را تمام كرديد، تلاش كنيد سوالاتي كه درباره آن قسمت طراحي كرده ايد پاسخ دهيد. اين تمرين به شما كمك مي كند كه از طريق ربط دادن مطالب جديد با اطلاعات قبلي به متن مزبور معنا ببخشيد.
۵) مرحله پنجم - بازخواني:
بازخواني موجب صرفه جويي دروقت شما مي شود، زيرا ضروري نيست كه تمام مطالبي را كه قبلا مطالعه كرده ايد دوباره بخوانيد. با اين پنج مرحله نه تنها مي توانيد مطالعه خويش را تقويت كنيد بلكه مي توانيد آن را به ديگران نيز آموزش دهيد.
مطلب آخر
در انتها نكات مهم و كليدي كه مي توانند كمك كنند تا يك مطلب خوب را به مدت طولاني حفظ كنيد و خود را بدان سازگار سازيد را بيان مي كنم:
براي گرفتن تصميم جديد نبايد تصميم بزرگي را در ابتدا اتخاذ كرد. بلكه بايد از تصميم هاي كوچك شروع كرد. يعني دانش آموزي كه عادت ندارد درس بخواند نبايد با يك برنامه ۱۰ ساعته شروع كند بلكه بايد با يك برنامه دو ساعته شروع كند. براي آنكه بتواند اين روند را ادامه دهد.
در موقع ايجاد عادت جديد، راندمان بين ۲۱ تا ۴۰ روز كاهش پيدا مي كند. يعني فردي كه مي خواهد رفتار جديدي را آغاز كند بايد بداند كه در مرحله اول نه تنها اتفاق مثبت خاص نمي افتد بلكه اتفاقات منفي نيز پيش مي آيد يعني راندمان كم مي شود مثل اينكه فرد مريض مي شود. يعني اگر فرد مي خواهد عادتي را در خود ايجاد كند بايد رياضت بكشد و خوشبختانه از آن جايي كه نام انسان از دو ريشه انس و نسيان گرفته شده است، سريع يك وضعيت را «نسيان» (فراموش) مي كند و به وضعيت جديد «انس» مي گيرد منتظر نقطه آغاز براي شروع تحول جديد نباشيد. نگوييد از اول هفته شروع مي كنم يا از اول ماه درس مي خوانم. هر وقت خواستيد تغييري در خود ايجاد كنيد، آن زمان مناسب است و مي تواند آغاز حركت باشد.
