در اکثر موارد در انتهای  نگارش چکیدۀ مقاله، چند واژۀ کلیدی هم در قسمت «واژگان نوشته می­شود. بدیهی است که واژگان کلیدی در برگیرندۀ اصلی مورد نظر پژوهشگران در آن مطالعه است.

کلید واژگان کلماتی هستند که نویسنده­ی مقاله از عنوان و نیز محتوای اصلی مقاله برداشت کرده و به کمک آن موضوع مقاله را بیان می­نماید. همانگونه که از نام آن نیز برمی­آید، این لغات باید کلمات مهم و کلیدی در آن پژوهش باشند. فلسفه­ی وجودی کلید واژگان، دستیابی آسان به مقاله از بانک­های اطلاعاتی می­باشد. به همین منظور کلید واژگان از سر عنوان­های موضوعی پزشکی انتخاب شده وبه تعداد 10-3 عدد در ذیل چکیده مقاله ذکر می­گردد.

نکته: انتخاب واژگان کلیدی باید از مجموعه لغات Mesh   باشد که در بخش دوم از فصل دوم به تفصیل به آن اشاره خواهد شد.

نکته: در نگارش کلید واژگان می­توان از کلمات موجود درعنوان استفاده نمود یا بدون استفاده از لغات موجود در عنوان، از محتوای اصلی مقاله برداشت کرد.

نکته: در نگارش کلید واژگان می­توان از عبارت نیز استفاده نمود؛ ودر صورت عدم دستیابی به عبارت یا کلمه از سرعنوان­های موضوعی پزشکی، می­توان از کلمه و عباراتی جامع که منظور نویسنده را به درستی به خواننده منتقل سازد، بهره گرفت.

مثال: در پژوهشی با عنوان «تعیین قد، وزن و شاخص توده بدنی در دختران 17-6 ساله و پسران 15-6 ساله مدارس تهران» نویسندگان لغات و عبارات زیر را به عنوان کلید واژگان در مطالعه­ان برگزیدند:

«کلید واژه­ها: 1- قد، 2- وزن، 3- شاخص توده بدنی 4- منحنی رشد»

نکته: در نگارش کلید واژگان باید به تک زبانی بودن آنها توجه شود. به عنوان نمونه در نگارش مقالات فارسی، تمامی واژگان کلیدی باید به رسم الخط فارسی نوشته شوند(هر چند لغتی لاتین باشند).

مثال: در پژوهش دیگری با عنوان« تعیین ارتباط کشیدن قلیان با تغییرات ایجاد شده در شاخصهای اسپیرومتری در افراد با شکایات تنفسی مراجعه کننده به بیمارستانهای حضرت رسول اکرم(ص) و شهدای هفتم تیر شهر تهران»، لغات و عبارات زیر به عنوان واژگان کلیدی انتخاب گردیدند:

«کلید واژها: 1- قلیان 2- سیگار 3- اسپیرومتری 4- حجم بازدمی تحت فشار در ثانیه اول»

توجه شود که در مثال فوق، کلید واژه­ی «اسپیرومتری» به فارسی نگاشته شده و نیز از عبارت«حجم بازدمی تحت فشار در ثانیه اول»، به جای معادل انگلیسی آن(FEV1  ) استفاده شده است.

نکته: تعداد واژگان کلیدی در برخی از نشریات و مجلات علمی- پژوهشی تعیین می­شود. در اکثر موارد بین 3 تا 10 واژۀ کلیدی مدنظر می­باشد.

در این جا دو نمونه­ی کامل از چکیده­های ساختاری به همراه کلید واژگان آنها ذکر می­شود.

مثالک در پژوهشی با عنوان «سن بلوغ در دختران و پسران تهرانی»، چکیدۀ ساختاری مقاله به همراه کلید واژهای آن به این صورت نگاشته شده است:

چکیده

زمینه و هدف: یکی از عواملی که زمان آغاز بلوغ را در کودکان طبیعی مشخص می­کند، نژاد و منطقه جغرافیایی است. مطالعات انجام شده در زمینه سن آغاز بلوغ در ایران محدود است. از این رو محققین بر آن شدند تا با مطالعه تعدادی از کودکان مدارس شهر تهران گامی در جهت شناخت این مسأله بردارند.

روش و بررسی: مطالعه انجام شده از نوع مقطعی بوده که در فاصله سالهای 1380 تا 1382 بر روی 2212 کودک، 1420 دختر سالم 6تا 17 ساله و 792 پسر سالم 6تا 15 ساله مدرسه رو در شهر تهران انجام یافته است. نحوه نمونه گیری به روش چند مرحله­ای احتمالی بوده است. بیماران توسط پزشک تحت معاینه سلامت و گرفتن تاریخچه قرار گرفتند. بروز علایم ثانیوه بلوغ جنسی در اندامهای تناسلی با مشاهده و در پستان با لمس تعیین و طبق درجه بندی تانر توصیف شد. در آنالیز نتایج از روشGAM    برای تعیین احتمال بروز مراحل مختلف وقایع بلوغ در سنین مختلف استفاده گردید.

یافته­ ها: میانه سنی(صدک 90- صدک 10) نمونه­های پسر در مراحل P2   و S2   به ترتیب برابر 34/10(10/13 -84/6) سال و 01/9(صدک 90=84/11) سال بود. در 1136 دختر 6 تا17 ساله، میانه سنی مراحلB2 و S2   به ترتیب برابر 74/9(94/11-23/8) سال و 49/10(17/12-86/8) سال بود. در 399 دختر منارک آغاز شده بود. میانه سنی آغاز منارک در نمونه­ها برابر 68/12 (96/15-27/11) سال بود.

نتیجه­گیری: زمان آغاز بلوغ در دختران ایرانی برابر دیگر دختران نژاد سفید ولی در پسران زودتر از گزارش­های دیگر کشورهاست.

کلید واژه­ها: 1- بلوغ جنسی 2- پوبارک 3- تلارک 4- منارک»

مثال: در چکیده مقاله­ای دیگر با عنوان«مقایسه اثر نورتریپتلین و ویتامین B12   بر نوروپاتی دیابتی نوع دو» مشاهده می­شود که با توجه به تفاوت مختصر در نامگذاری اجزای مختلف چکیده در این نشریه، نهایتاً چکیده بدین صورت نگاشته شده است:

چکیده:

مقدمه: دیابت یکی از بیماریهای شایع جوامع امروزی است. اکنون صد میلیون دیابتی در دنیا زندگی می­کنند که تا 30 سال آینده دو برابر می­شود. جمعیت دیابتی ایران بالاتر از یک و نیم میلیون نفر تخمین زده می­شود(1). شیوع نوروپاتی علامت دار در دیابت 15 درصد است ولی در بررسی با NCV   شیوع آن 50 درصد می­باشد(2). با توجه به این که نوروپاتی یکی از مزاحم­ترین علایم بیماران دیابتی است و در حال حاضر درمان موثری برای آن وجود ندارد، لزوم یافتن راههای جدید در مانی مطرح می­شود.

روش کار: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی، در یک دوره سه ماهه بر روی بیماران دیابتی مراجعه کننده به کلینیک دیابت بیمارستان ولیعصر (عج) اراک، در سال 84 انجام شد. 100 بیمار دیابتی به صورت تصادفی انتخاب و به طور مساوی به شکل یک در میان در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. معاینه کامل حسی- حرکتی توسط یک نفر صورت گرفت. پرسشنامه­ای نیز جهت ثبت علائم بالینی و شرح حال بیمار تهیه شد که شامل علائم درد، خواب رفتن اندام، پارستنزی اندامها و معاینات انجام شده شامل تست pin prink  ، حس پوزیشن و بررسی حس ارتعاش بود.

NCV   نیز از تمامی بیماران انجام شد. قند و HbA1c   بیماران نیز بررسی گردید. سپس ویتامین B12   گروه مداخله به میزان 2000 میکروگرم دو بار در هفته و قرص نورتریپتلین در گروه کنترل به میزان 10میلی گرم شبی یک عدد، به مدت 3 ماه تجویز شد. بعد از 3 ماه بیماران مجدداً معاینه شده و نتایج حاصل مقایسه گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از شاخص­های میانگین و انحراف معیار و آزمونهای آماری کای اسکوئر، کی- اس، لون، تی و من ویتنی تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: اختلاف نمره درد بعد از درمان نسبت به قبل از درمان براساس مقیاس آنالوگ بینایی (VSA  ) در گروه B12   به طور میانگین 66/3(25/4-06/3) و در گروه نورتریپتلین 48/0(3/11-54/0) کاهش داشت (0001/0p<  ). اختلاف نمره پارستنزی در گروه ویتامینB12   به طور میانگین 98/2(44/3-51/2) و در گروه نورتریپتلین 06/1(02/4-93/2) و در گروه نورتریپتلین 02/1(43/1-6/0) کاهش داشت (001/0p<  ). اختلاف آماری معنی داری بین تغییرات NCV  ، ارتعاش، حس پوزیشن و pin prink   در دو گروه مشاهده نشد.

نتیجه گیری: تغییرات علایم بالینی نوروپاتی در گروه درمان شده با B12   نسبت به گروه درمان شده با نورترپیتیلین از نظر آماری معنی دار و تغییرات علایم معاینات فیزیکی معنی دار نبود.

واژگان کلیدی: دیابت، نوروپاتی، نورتریپتیلین، ویتامینB12

منابع :

1- ادیبی، پیمان.راستی اردکانی، مهدی. چگونه یک طرح پژوهشی بنویسیم. ناشر: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان،یال 1374 .

2- عابدی، حیدر علی. حسینی، نازآفرین . شهریاری،محسن .کاظمی ،مجید. کشوری،ماهرخ. روش تحقیق در پرستاری و مامایی . معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان . چاپ اول .سال 1387.